Neuroróżnorodność to termin, który w ostatnich latach zyskuje na znaczeniu, szczególnie w kontekście edukacji dzieci i młodzieży. Obejmuje on szerokie spektrum różnic neurologicznych, takich jak ADHD, autyzm, dysleksja i wiele innych. Zrozumienie neuroróżnorodności jest kluczowe nie tylko dla rodziców, ale także dla edukatorów i specjalistów, ponieważ stawia przed nimi nowe wyzwania związane z diagnozą i wsparciem dzieci o różnych potrzebach.
Odmienność, a nie zaburzenie
Neuroróżnorodność to pojęcie odnoszące się do naturalnej zmienności ludzkiego mózgu. Oznacza, że różnice neurologiczne są częścią normalnego spektrum ludzkiej różnorodności i nie powinny być postrzegane jako zaburzenia, które trzeba koniecznie „leczyć”. – W kontekście dzieci i młodzieży, neuroróżnorodność wymaga od dorosłych podejścia, które uznaje i respektuje te różnice, dostosowując metody nauczania i komunikacji do indywidualnych potrzeb każdego dziecka. – zauważa Joanna Elmanowska, z wydawnictwa Nowa Era. – Z myślą o obu stronach uczestniczących w tym procesie, stworzyliśmy specjalistyczną platformę online do terapii i wspierania rozwoju: eduSensus. Korzystanie z tego narzędzia pozwala nauczycielom oraz terapeutom z różnych obszarów i o różnych specjalizacjach na holistycznie podejść do ucznia poprzez łączenie różnych zasobów i metod terapii. – dodaje.
Wyzwania dla nauczycieli i terapeutów
Wspieranie dzieci o różnorodnych potrzebach edukacyjnych to jedno z największych wyzwań stojących przed szkołami i nauczycielami. Kluczowym pierwszym krokiem jest prawidłowa diagnoza, która pozwala na zrozumienie, z jakimi specyficznymi potrzebami dziecko się zmaga.
Po diagnozie, kolejnym krokiem jest wdrożenie odpowiednich narzędzi i metod wspierających. Mogą to być różne techniki nauczania, terapie zajęciowe czy Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET), które pomogą dziecku w pełni wykorzystać jego potencjał w środowisku szkolnym. Bardzo istotną rolę w tym obszarze odgrywa edukacja włączająca. W kontekście neuroróżnorodności opiera się na przekonaniu, że każde dziecko – niezależnie od posiadanych umiejętności czy ograniczeń – ma prawo do nauki w ogólnodostępnych szkołach.
To podejście koncentruje się na dostosowaniu systemu edukacyjnego do dzieci, a nie na odwrót – tak aby odpowiadał na potrzeby wszystkich uczniów, w tym osób neuroróżnorodnych. Ważne jest stworzenie przestrzeni, w której każde dziecko może nie tylko uczestniczyć, ale również czuć się pełnoprawnym członkiem społeczności szkolnej. Neuroróżnorodność to wyzwanie, ale i szansa na wzbogacenie systemu edukacji, który musi stawiać na akceptację oraz podkreślać wartość każdego dziecka, respektując zarówno jego uzdolnienia jak i ograniczenia. – Edukacja włączająca wymaga elastyczności – zarówno w programie nauczania, jak i w podejściu nauczycieli, aby uwzględniać różnorodne tempo nauki, zdolności i potrzeby rozwojowe dzieci. – podkreśla Katarzyna Sirak, pedagog specjalny, edukator i ekspert wykorzystania materiałów cyfrowych w pracy z uczniami ze SPE Dlatego na platformie eduSensus zarówno nauczyciele jak i terapeuci znajdą całe spektrum materiałów: od nagrań, przez karty pracy po gry i ćwiczenia multimedialne. Co istotne, każdy z bloków terapeutycznych ma status wyrobu medycznego, co oznacza potwierdzoną skuteczność terapeutyczną oraz bezpieczeństwo użycia.
Dziś kształtujemy przyszłość
Dzisiejsze neuroróżnorodne dzieci w przyszłości staną się dorosłymi, spośród których wielu wejdzie na rynek pracy. Jedną z kluczowych zalet inkluzywnej kultury w miejscu pracy jest to, że promuje ona różnorodność myślenia, innowacyjność oraz kreatywne podejścia do wyzwań zawodowych. Badania pokazują, że zespoły, które zatrudniają specjalistów neuroróżnorodnych, mogą być nawet o 30% bardziej wydajne niż te, które ich nie mają.
Aby jednak tak się stało i potencjał osób neuroróżnorodnych mógł być w pełni wykorzystany – z korzyścią dla ich własnego rozwoju, jak i dla pracodawcy – konieczna jest odpowiednia edukacja już na etapach szkolnym i przedszkolnym. Placówki biorą na siebie dużą odpowiedzialność, budując atmosferę otwartości i zrozumienia wobec neuroróżnorodności, ucząc dzieci akceptacji i współpracy z różnymi stylami myślenia i działania. – W uznaniu tej roli powstała inicjatywa konkursu eduSensus Education Awards. – mówi Karolina Kowalska-Ziółkowska z wydawnictwa Nowa Era, pomysłodawcy projektu. – Konkurs ma na celu promowanie kreatywności i innowacji w edukacji. Wyróżniamy w nim wybitne osiągnięcia nauczycieli, edukatorów, terapeutów i placówek, przyznając nagrody w kategoriach: logopeda roku, pedagog roku, szkoła równych szans oraz VR–EDU innowator. Nagrody podkreślają znaczenie zapewniania równych szans w środowiskach edukacyjnych i są wspierane przez platformę eduSensus, będącą częścią inicjatyw edukacyjnych Nowej Ery. – konkluduje.
Wspieranie neuroróżnorodnych dzieci to inwestycja w ich przyszłość. Poprzez tworzenie otwartego i zrozumiałego środowiska w szkołach, zapewniamy im nie tylko możliwość rozwoju intelektualnego, ale także emocjonalnego i społecznego. Warto mieć świadomość, że dzieci, które czują się akceptowane i wspierane, mają większe szanse na odnalezienie swojego miejsca w dorosłym życiu. Odpowiednia edukacja na etapie przedszkolnym i szkolnym daje im narzędzia, które pomogą im wykorzystać swój potencjał oraz stawić czoła wyzwaniom, jakie przyniesie przyszłość.
Leave a Reply